Eind jaren tachtig kregen blanke studenten op een Amerikaanse universiteit het volgende gedachte-experiment voorgelegd: Stel, je krijgt straks te horen dat er een fout is gemaakt. Vannacht, om twaalf uur middernacht, verander je van blanke in zwarte. Er is nog een mogelijkheid op financiële compensatie voor de gemaakte fout. Hoe hoog is het bedrag dat je vraagt? Het gemiddelde bedrag kwam volgens Andrew Hacker (in Two Nations) uit op 50 miljoen dollar. Voor elk jaar dat de studenten als zwarte door het leven moesten, één miljoen dollar.
Meer weet de Leidse onderzoeker Chris Quispel in zijn Hardnekkig wantrouwen. De relatie tussen blank en zwart in de VS niet over het experiment. Behalve dat Hacker het optekende en Quispel het tekenend genoeg vond om zijn studie over de uiterst problematische, raciale verhoudingen in Amerika mee te beginnen. Gezien de vijftig miljoen dollar schadevergoeding zijn die verhoudingen uiterst problematisch: in een ideale wereld maakt het immers niet uit in wie je om klokslag twaalf uur verandert – blank of zwart, man of vrouw, homo of hetero. Er zou dan ook geen bedrag tegenover die correctie moeten staan. Probleem is alleen dat die ideale wereld niet bestaat. Ook niet in Amerika. Daar heeft ras, sexe en geaardheid wel altijd een dominante rol gespeeld tijdens verkiezingscampagnes. En de combinatie van die drie is al helemaal een voedingsbodem voor de meest bizarre vooroordelen en complottheorieën.
Zo moest Obama in 2008 al uitleggen geen moslim te zijn. Zijn campagneteam draaide overuren en legde keer op keer uit dat Obama moslim grootouders had, inderdaad Hoessein als tweede naam had, maar beleidend christen was. Het mocht allemaal niet baten. Vragen over zijn roots verstomden niet en zwollen zelfs in volume aan. Tot vlak voor de GOP-campagne. Uiteindelijk was het Witte Huis gedwongen op 27 april dit jaar alsnog Obama’s geboortecertificaat te publiceren. Dan Pfeiffer, de Witte Huis-woordvoerder, kon een sneer in het begeleidende persbericht niet onderdrukken:
At a time of great consequence for this country – when we should be debating how we win the future, reduce our deficit, deal with high gas prices, and bring stability to the Middle East, Washington, DC, was once again distracted by a fake issue. The President’s hope is that with this step, we can move on to debating the bigger issues that matter to the American people and the future of the country.
Waarschijnlijk geldt dat voor heel veel Amerikanen, maar ook voor heel Amerikanen niet. Hoewel er hoop gloort aan de horizon. Het gaat moeizaam, de integratie van blank en zwart, maar het gaat wel vooruit. In 1958 kleurde vier procent (sic) van de Amerikanen een gemengd huwelijk nog goed. Gallup scoorde bij de laatste peiling een historisch hoogtepunt: 86 procent van de Amerikanen heeft geen bezwaar tegen een huwelijk tussen een blanke en een zwarte (zie grafiek).
Eerlijk is eerlijk: veertien procent keurt een gemengd huwelijk nog altijd af. Nog een nuance: zwarte Amerikanen zijn beduidend positiever over gemengde huwelijkten dan blanken: 96 procent van de ondervraagde zwarten zegt zo’n huwelijk goed te keuren. Verder uitgesplitst zien we meer zuiderlingen dan oosterlingen zich aan gemengde huwelijken storen, zijn het vaker ouderen dan jongeren die zo’n echt afkeuren en scheelt het ook op welke partij je stemt. Van de ondervraagde Democraten keurden 88 procent een gemengd huwelijk goed tegen 77 procent van de ondervraagde Republikeinen (wat niet wil zeggen dat Republikeinen dus racisten zijn).
Zo bezien duurde het 53 jaar voordat zo’n grote meerderheid van 86 procent van de ondervraagden een gemengd huwelijk tussen zwart en blank goedkeurde. Dat is ruim anderhalf procent ‘goedkeuring’ per jaar. Gallup vraagt vanaf 1996 of het homohuwelijk rechtsgeldig moet worden verklaard. Toen zei 27 procent ‘ja’ – nu is dat 53 procent. Er is dus nog een hoop werk aan de winkel voordat gemengde en homohuwelijken worden geaccepteerd. Wat betreft dat laatste: de vraag is of de politiek daarin leidend is (en bijvoorbeeld homohuwelijken wettelijk erkend) of volgend. In dat laatste geval duurt het nog 38 jaar (in 2049) voordat 86 procent aan het same-sex-marriage gewend is geraakt en de politiek een meerderheid geeft waarmee ze aan het werk durft te gaan. <<
